شروع سال جدید میلادی در اروپا، بدون گاز!
سرویس خارجی-
رویترز دیروز اعلام کرد با عدم تمدید قرارداد پنجساله ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین به اروپا، صادرات گاز طبیعی روسیه از نخستین ساعات روز اول سال ۲۰۲۵ متوقف شد.
اروپاییها سال نو را با «بیگازی» شروع کردند. ماجرا از این قرار است که اوکراین پیشتر تاکید کرده بود که اجازه صدور گاز روسیه از خاک کشورش را به اروپا نخواهد داد. آنطور که رویترز نوشته است، خط لوله یامال- اروپا که از بلاروس میگذرد نیز بسته شده است و خط لوله نورداستریم هم در سال ۲۰۲۲ منفجر شده بود. با این حال روسیه همچنان از طریق خط لوله «ترکاستریم» که از بستر دریای سیاه میگذرد به برخی کشورهای اروپایی صادرات گاز خواهد داشت.
«ترکاستریم» دو خط دارد که یکی از آنها، بازار داخلی ترکیه و دیگری مشتریان اروپای مرکزی از جمله مجارستان و صربستان را تامین میکند. بنابر تخمین رویترز، قطع ترانزیت گاز روسیه، اوکراین را با ضرری ۸۰۰میلیون دلاری در سال مواجه میکند و شرکت دولتی «گازپروم» نیز نزدیک به ۵میلیارد دلار از درآمد ناشی از فروش گاز را از دست میدهد.
در همین حال یکی از سخنگویان کمیسیون اروپا با کماهمیت شمردن آثار قطع صادرات گاز روسیه از طریق اوکراین گفت که اتحادیه اروپا آماده این رخداد بوده است. علیرغم این ادعا، بر اساس دادههای بورس «آیسیای» لندن، در میان نگرانی از توقف انتقال گاز روسیه از طریق اوکراین، قیمت گاز در اروپا به بالاترین حد خود از ۲۷ نوامبر ۲۰۲۳ (۶ آذر ۱۴۰۲)
تاکنون رسید و رقم ۵۳۶ دلار برای هر یکهزار مترمکعب را ثبت کرد. ایرنا در اینباره به نقل از خبرگزاری تاس نوشت، هزینه معاملات آتی گاز برای ماه فوریه (بهمن) در بورس «تیتیاف» هلند به بیش از ۵۳۶ دلار در هر یکهزار مترمکعب افزایش یافت. قیمت گاز از ابتدای دیروز تاکنون بیش از چهار درصد در اروپا افزایش یافته است. نخستوزیر اسلواکی رابرت فیکو نیز دیروز و بعد از اعلام خبر توقف صادرات گاز روسیه به اروپا از طریق اوکراین، هشدار داد که این امر تاثیرات جدی بر کشورهای اتحادیه اروپا خواهد داشت. فیکو گفت که پایان ترانزیت میتواند میلیونها یورو روی دست اسلواکی هزینه بگذارد و همچنین منجر به افزایش قیمت گاز و برق در اروپا خواهد شد.
سال سرنوشتساز برای زلنسکی
با شروع سال جدید میلادی بازار گمانهزنیها درباره سرنوشت مسائل مهم بینالمللی نیز حسابی داغ شده است و رسانههای درباره جهان در سال 2025 پیشبینیهای خود را ارائه میدهند. یکی از این مسائل مهم سرنوشت جنگ اوکراین و زلنسکی است که با پیروزی ترامپ و استقرار وی در کاخسفید از 20 ژانویه (اول بهمن) امیدها درباره پایان یافتن جنگ اوکراین بیشتر شده است. فایننشالتایمز در پاسخ به این پرسش که «آیا صلح بین روسیه و اوکراین در سال 2025 عملی خواهد شد؟» این احتمال را عملی دانسته اما در عین حال خاطرنشان کرده است که ترامپ برای عمل به وعده انتخاباتی خود باید تحریمهای شدیدتری علیه مسکو وضع کرده و همزمان حمایت از کییف را افزایش دهد تا بدینترتیب روسیه را متقاعد سازد که به طور جدی وارد مذاکرات صلح شود. ضمن آنکه متحدان اروپایی آمریکا نیز ترامپ را متقاعد خواهند ساخت تا درخواست پیوستن اوکراین به سازمان ناتو را از روی میز حذف نکند.
هفتهنامه نیوزویک هم در گزارشی از سرنوشتساز بودن سال 2025 برای زلنسکی خبر داده و نوشته است: مناقشه اوکراین در ۲۴ فوریه سال ۲۰۲۵ (6 اسفند 1403) وارد چهارمین سال خود خواهد شد. در پی حملات روسیه بسیاری از شهرهای اوکراین ویران و هزاران نظامی و غیرنظامی کشته شدند. این جنگ حتی وضعیت امنیتی در کشورهای اروپا را نیز متحول کرده است. با آغاز سال ۲۰۲۵ و در بحبوحه نگرانیها درخصوص این که در سال جدید کمکهای آمریکا به کییف چگونه است و چه معنایی خواهد داشت، احتمالاً روسیه شتاب حملات و تهاجمات خود علیه مواضع اوکراین را حفظ خواهد کرد. نیوزویک میافزاید: از سویی دیگر نگرانیهای متحدان و حامیان اوکراین در پی پیشروی نیروهای روسی به ویژه در منطقه دونتسک، افزایش یافته است. در همین حال تلاش کییف برای حفظ قدرت و ایجاد اهرم فشاری برای برقراری مذاکرات صلح با حمله به کورسک، نیز با شکست مواجه شده است... به نظر میرسد سال ۲۰۲۵ سال تعیینکننده و سرنوشتسازی برای این جنگ باشد، چرا که مسکو با استفاده از تاکیتیکهای فرسایشی، روزبهروز پیشروی بیشتری در مناطق درگیر مناقشه دارد... احتمالاً در مذاکرات صلح پیشنهاداتی مطرح شود که برای هر دو طرف راضیکننده باشند و حتی ممکن است از دست دادن بخشی از خاک اوکراین ایدهای موقت باشد و به آتشبس منجر شود.